Шинжлэх Ухаан
Typography
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

Хөл хорионд 60 хоног боллоо. Энэ хооронд гэртээ бүгэн суухдаа ажлын цагаа бүртгүүлээд, ажлаа шагайгаад суусан гэвэл хэтрүүлэг. Хажуугаар нь чих, нүдэнд сагаж орж ирсэн мэдээллийг шингээх, өнгөрөөх, шүүх, авч үлдэх хэрэг гарна. Заримдаа мэргэжил, сонирхол, таашаалаараа мэдээллийн эх сурвалж ( ном, сонин, нет, утас, харилцаа...) ухах ч хэрэг гарна. Мэдээж гол анхаарал дэлхий дахинаа цар тахал болон зугаалж яваа КОВИД-19.

Энэ чигийн мэдээллийг англиар унших, санаа бодлоо тухайн хэлээр илэрхийлэхэд хэрэг болох зарим үг, хэлцийг англиар түүж, монгол санааг ард нь хадаж өглөө.

COVID-19 гэдэг нь Corona Virus Disease-2019 гэсэн нийлэмжийн эхний үсгүүдээс үүссэн товчлол аж.

English  Mongolian
spread of disease  өвчний тархалт
endemic тухайн бүс нутагт тархсан өвчин 
epidemic тархалт 
outbreak тархац, дэлгэрэлт
pandemic цар тахал
cluster нэгэн цагт ижил газар нутагт нэг зэрэг дэгдэх  
transmission халдварлах
incubation period  тархаах, халдаах, дамжуулах өвчний далд үе
droplet transmission  дуслаар дамжуулах (халдварлуулах)
asymptomatic шинж тэмдэггүй
fatigue ядаргаа, сульдаа
super-spreader (өвчнийг) эрчимтэй тараагч
flattening the curve бүдүүвчийн дээд цэгээс үзүүлэлт буурах (уруудах)
hand hygiene гарын эрүүл ахуй
recommendations зөвлөмжүүд
social distancing нийгмийн харилцаанд зай барих
shelter-in-place order  гэрийн дэглэмтэй байгаа хүмүүсийн гол хэрэгцээгээ (хоол, хүнс гэх мэт) хангах, орой үдшийн цагаар салхинд гарахад зориулсан төрийн байгууллагаас тусгайлан тогтоосон газар
self-isolation өөрийгөө тусгаарлах
self-monitoring өөрийгөө хянах, шалгах
symptoms шинж тэмдэг
isolation тусгаарлах
quarantine хөл хорио
the medical response эмнэлэгийн хариу
drive-thru testing үйлчлүүлэгчийг унаанаас нь буулгахгүйгээр арчдасаар авах шинжилгээ
anti-viral medicines вирусийн халдварыг (бактерийн эсрэг биш) эмчлэхэд ашигладаг эм
personal protective equipment хувийн хамгаалах хэрэгсэл
ventilator амьсгалын аппарат 
cancel цуцлах, хүчингүй болгох
He has (the) Covid-19.  Тэр Covid-19 тусчээ. 
He does not has have (the) Covid-19. Тэр Covid-19 хүрээгүй байна. 
He tested positive (negative) for the Coronavirus.  Түүний коронавирусийн шинжилгээ эерэг (сөрөг) гарчээ. 
He has a cough (a cold).  Тэр ханиадтай байна. 
He is sneezing.  Тэр найтааж байна. 

He has a fever.
He is running a temperature.

Тэр халуунтай байна. 
His temperature is 39 degree.  Түүний халуун 39 хэм хүрчээ. 
Difficulty breathing  амьсгалалахад хүнд байх 
People who might have the coronavirus are asked to be in quarantine.  Коронавирус өвчтэй байж болзошгүй хүмүүсийг хорио цээрийн дэглэмд оруулахыг хүсдэг. 
People who might have the coronavirus must be in isolation  Коронавирус өвчтэй хүмүүс тусгаарлагдсан байх ёстой 
The city is/in/under lockdown.  Хот хөл хориотой байна. 
They are concerned about wearing face masks. Тэд амны хаалт хэрэглэхэд санаа зовж байна. 
To restrict travel  Аялал жуулчлалыг хязгаарлах 
To seal borders  Хилийг хаах (битүүмжлэх) 
To avoid contact with others  Бусадтай харилцахаас зайлсхийх 
To stock up on groceries  Хүнсний зүйлийг нөөцлөх 
To hoard goods  Бараа хэт ихээр хадгалах 
To shut non-essential business  Гол биш бизнесийг хаах 
To postpone events  Арга хэмжээг хойшлуулах 
To control the spread  Тархалтыг хянах 
To test patients  Өвчтнөөс шинжилгээ авах 
To protest the vulnerable  Эмзэг бүлгийнхнийг эсэргүүцэх 
To hunker down at home  Гэртээ "хоригдох" 
To livestream a press conference  Хэвлэлийн бага хурлыг шууд дамжуулах 
It is mandatory for everyone to be in isolation  Тусгаарлалтанд байгаа хүн бүр дагаж мөрдөх 
It is voluntary to work from home  Гэрээсээ сайн дураар ажиллах 
Use hand sanitizer  Гарын ариутгагч хэрэглэх 
STAY home as much as you can  Гэртээ аль болох удаан бай 
KEEP a safe distance  Аюулгүйн зай барь 
WASH hands often ( frequently with soap)  Гараа байнга ( олон дахин савандаж) угаа 
COVER your cough ( Cough into tissue or your elbow, not your hands.)  ханиахдаа амаа гараараа биш цаасан алчуур юм уу, тохойгоороо хааж бай 
To help prevent the spread of COVID-19, everyone should.  COVID-19 тархахаас урьдчилан сэргийлэхийн тулд хүн бүр дараахь зүйлийг хийх ёстой. 
Clean your hands often, either with soap and water for 20 seconds or a hand sanitizer that contains at least 60% alcohol.  Гараа савантай усаар 20 секундын турш, эсвэл дор хаяж 60% -ийн спирт агуулсан гар ариутгагчаар цэвэрлээрэй. 
Avoid close contact with people who are sick.  Өвчтэй хүмүүстэй ойр дотно харьцахаас зайлсхий. 
Stay at home as much as possible.  Гэртээ аль болох их бай. 
Put distance between yourself and other people (at least 6 feet).  Өөртөө болон бусад хүмүүсийн хоорондох зайг (дор хаяж 6 фут) барь. 
Cover your mouth and nose with a cloth face cover when around others.  Бусдыг тойрч явахдаа ам, хамараа таглаж бай. 
Cover your cough or sneeze with a tissue, then throw the tissue in the trash.  Ханиалгах эсвэл найтаахдаа цаасан алчуур хэрэглээд, дараа нь хогийн саванд хая. 
Clean and disinfect frequently touched objects and surfaces daily.  Хүрч байгаа юмс, гадаргууг өдөр бүр ойр ойрхон цэвэрлэж ариутга. 
What are the symptoms of the coronavirus disease?  Коронавирусын өвчний шинж тэмдэг юу вэ? 
The most common symptoms are fever, cough, shortness of breath, and breathing difficulties. In more severe cases infection can cause pneumonia, severe acute respiratory syndrome, and even death. The period within which the symptoms would appear is 2-14 days.  Хамгийн түгээмэл шинж тэмдэг бол халуурах, ханиалгах, амьсгал давчдах, амьсгал боогдох зэрэг шинж тэмдгүүд юм. Илүү хүнд тохиолдолд халдвар нь уушигны хатгалгаа, амьсгалын замын цочмог хам шинж, цаашлаад үхэлд хүргэдэг. Шинж тэмдэг илрэх хугацаа 2-14 хоног байна.