Өнөөдрөөс яг 5 жилийн тэртээ буюу 2015 оны зургадугаар сарын 17-ны өдөр Өмнөд Каролайн мужийн Чарльстон хотод нэгэн аймшигт хэрэг гарчээ. 1787 онд байгуулагдсан түүхт Эмануэл эхийн сүмд библийн сургалт хийж байсан гэмгүй улсууд руу нэгэн цагаан залуу орж ирээд буудсанаас африк гаралтай есөн хүний амь үрэгдсэн.

Тавдугаар сарын 25-д Миннеаполис хотод Жорж Флойд хэмээх өнгөт арьст залуу цагдаагийн гарт харамсалтайгаар амиа алдсан. Цагаан арьст цагдаа нар өнгөт арьстнуудын амь насанд хүрсэн ийм хэрэг өмнө нь зөндөө гарч байсан. Энэ удаа болсон үйл явдал олон нөхцөл байдлын улмаас хүмүүсийн тэсвэрийг барж, эсэргүүцлийн жагсаал, цуглаан хөдөлгөөн Америкаар зогсохгүй гадаад орнуудад ч өргөжиж байна.

Сайн дурын ажилтнуудад талархах долоо хоног ( Volunteer Appreciation Week)

Бүгд гэртээ бүтэн өдрөөр ажиллаж, хичээллэж буй тул бид өдөр, оройн хоолоо ээлжилж хийх хуваарьтай болсон бөлгөө. Өчигдөр оройнх миний ээлж байв. Аль өдрийн хоолноос эхлээд юу хийх вэ, хэзээ яаж гээд бөөн бодол болно оо гэсэн үг. Ялангуяа үдийн зоог ямар нэг гоё, амттай, бүтээлч сэтгэлгээгээр хийгдсэн бол мэдээж сайхан таашаал өгөөд зогсохгүй оройн хоолны амтаар тогтсон түвшинг унагаж болохгүй гэхээр нэг бяцхан хөөрхөн сорилт тулгана. Гэтэл дунд үд өнгөрөөд уржигдар ирсэн шууданг задлан суусан бага охин гэнэт аав, би танд туслая, оройн хоолыг би даая гээд инээсээр гүйгээд ирлээ. “Зиаг, юу идмээр байгаа юм, гурил зуурч өгөөд цуйван хийх үү?” гэтэл “Үгүй ээ, локал бизнесээ дэмжинэ” гэв. Юуг өгүүлж буйг сайн мэдэх би бээр “Зөө, зө” гээд дуу алдан инээтэл “Би төлнө” гэх дуулдав. Манай хүн өөрийн жаахан жоортой, үе үе задалчихдаг шаазан гахайтай хүн байгаам. Төрсөн өдөр, цагаан сар, өвөө эмээгийн айлчлал ялангуяа эмээ нар буцах үед жинхэнэ цулайна. Харин ойрмог тийм зүйлс байхгүй болохоор хармаагаа гөвөхөөр их зориг гаргаж дээ хэмээн гайхан хартал гартаа ил захидал барьчихсан зогсож байв.

Титэмт вирусийн цар тахал АНУ-д газар авснаар Чикаго хот, Иллиной мужид гэрийн хөл хорио зарлахын өмнөх долоо хоногийн даваа гарагаас эхлэн манай ажил гэрээсээ ажиллахыг санал болгож билээ. Ингээд гэртээ тухлан сууж ажлаа хийсээр 14 дэх долоо хоногийн мягмар гарагтай золгов. Энэ өдрөөс эхлэн өдөр тутмын тэмдэглэл хөтлөх зорилго тавин суувой.

Өчигдөр өглөө сэрээд хартал сошиал медиагаар дүүрэн мэдээллийн тулаан өрнөж байлаа. Унтаж байх хооронд Бельги улсад очоод буцаж ирсэн нэгэн иргэний шинжилгээгээр 54 хоногийн дараа эсрэг биет илэрснийг сонсоод сандралд орсон сэтгүүлч бүсгүй, Монголд аюулт ковид19-тэй тэмцэх эмнэлгийн тэргүүн шугаманд нойр хоолоо хасан зүтгэж буй эмчээс авсан 12 минут орчим ярилцлага шуугиан тарьжээ. Энэ ярилцлагыг Заригийн фэйсбүүк хуудаснаас 1,5 сая удаа үзэж, 9800 хүн шэйр хийж, 38,000 коммент бичсэн байна. Твиттерт энэ ярилцлага гарсны дараа Заригийн талаар 1500, Нямхүү эмчийн талаар 3662 жиргээ таржээ.

Гэртээ хоригдоод 42 хонолоо. Энэ хугацаанд дэлхий ертөнц, соёл иргэншил, даяарчлал орвонгоороо эргэж, орших уу, эс орших уу гэдэг асуудал хүнийг хамгийн анхан шатны хэрэгцээ - амьд үлдэхийн төлөөх тэмцэлд хүргэж байна. Ковид19 вирусээс өөрийгөө хамгаалах, эдгээхийн тулд шинжлэх ухаанаар батлагдаагүй олон аргыг туршиж байгааг харахад аймаар. АНУ-ын ерөнхийлөгч шинжлэх ухаанд итгэдэггүй, хязгаарлагдмал мэдээлэл, өөрийн үзэл бодолд тулгуурласан болчимгүй мэдээлэл тарааж, шийдвэрээ хэд дахин өөрчилж, олон түмний сэтгэл санаа, олон улсын харилцааг үймүүлсээр л. Хамгийн сүүлд ариутгагч бодисоор аюулт вирусыг устгаж болно гэсэн мэдэгдэл хийгээд шүүмжлэлд өртөнгүүтээ "тоглоом наргиа" гэж залруулсан боловч өнөөх ташаа мэдээлэл олон хүний тархинд аль хэдийнэ суучихжээ. Өнөөдрийн Чикаго Трибьюн сонинд ерөнхийлөгчийн болчимгүй мэдээллийн дараа Иллиной мужийн Хорын төв (Poison Center) илүү олон дуудлагаа авлаа гэж бичсэн байна. Ахуйн зориулалтаар хэрэглэх ариутгалын бодисууд маш хүчтэй химийн хортой бөгөөд хүний амь насанд аюултай тул эмч мэргэжилтнүүдийн зөвлөгөөг сайн дагаж, элдэв янзаар өөрийгөө болон ойр дотны хүмүүсээ эмчлэх, вирусыг устгах оролдого хийхгүй байхыг дахин дахин анхааруулж байна.